O LE A LE ALZIMIMA, AISEA E ALZHEIMER, FAAPEFEA ONA PULE AI ALZUIMER

O LE A LE ALZAHIMER?
E mafua mai nisi suiga i le faiʻai. Ma na muamua faamatalaina e Alois Alzheimer i le 1907. E afua mai i le paʻu o ni aʻafiaga se lua. O le ituaiga masani o le tuinanau.
I se tulaga lautele, o le mafuaaga o le 60 tausaga ma le matua e le o iloa. E mafua ai le afaina o se fausaga maloloina o le faiʻai ma faʻalavelave ai i aso uma o fausaga o mafaufau ma agafesootai. I le averesi, 65 e tupu i se tasi mai 15 tagata uma ile tausaga. 80 - A oʻo ina laʻititi le 85, o lenei fua faatatau e faateleina i le tasi mai tagata uma e toʻalua. I luga o le lalolagi, e silia ma le tasi miliona tagata o loo tauivi ma 20.
E ui lava e le o iloa le mafuaaga tonu, ae tupu pe a mou ese atu tino o le faiʻai ao lei oʻo i le taimi masani ma faʻavaivai ma leiloloa a latou gaioiga. I taimi mulimuli ane o le faʻamaʻi, o le le mafaia e le tagata ona faʻaalia o ia lava e mafai ona taʻitaʻia i tulaga e pei o le faaletonu o le mafaufau, leai se mafaufauga ma le suia o uiga. I le lumanaʻi, e mafai e le tagata maʻi ona faalagolago i luga o le moega e ui lava e le mafai ona ia tausia ia lava. Latou te le mafai ona ausia o latou manaʻoga i aso taʻitasi.
ALZHEIMER RISK
A maeʻa tausaga o 60, o le aʻafiaga o le faʻamaʻi e tusa ma le 10%. A oʻo mai le 80, o lenei fua faatatau e faateleina i le 50%. O tagata e leai se faaletonu o le mafaufau e sili atu ona ono tupu aʻe le faʻamaʻi. O le lamatiaga o le maʻi e faʻaluaina i le lima tausaga.
ALZHEIMER SYMPTOMS
O le faʻaaliga ma le faʻaalia o faʻamaoniga e mafai ona sui ona o uiga faʻaletausaga, olaga, aganuu ma le taua. O suiga o le tagata, suiga masalosalo po o uiga ese, faigata i galuega i aso faisoo, fenumiai, le mautonu mea e manatua, e pei o faailoga. E i ai foi faʻafitauli e pei o faigata i le fuafuaina ma le foia o faafitauli, faigata i le faia o galuega sa faia muamua e tagata taitoatasi, faigata i le faia o faaiuga, faigata i le tautala ma le tusitusi, ma le alu ese mai le siosiomaga lautele. E mafua ai se suiga o le amio ma afaina ai le mafaufau. O faʻamaoniga e pei o le aloese mai le tiute ma le le mafai ona faʻaaogaina e mafai ona tupu. Moegama ma meaʻai paleni, faʻaitiitia le manaʻo e taele, ma faʻalavelave faʻaalia foi i nisi o faʻaʻailoga.
TULAFONO O ALZHEIMER
E ui lava e leai se togafitiga faʻamaoni mo le faʻamaʻi, eseese fualaau oona e faʻaaogaina e faʻagesegese ai le alualu i luma o le maʻi. I lenei faagasologa, e taua tele le suʻesuʻega ma togafitiga faʻamalositisi e le tatau ona faʻamaonia. E tatau ona faʻatulaga se siosiomaga tatau e puipuia ai le alualu i luma o faʻamaʻi.
FOLAFOLAGA ALZHEIMER
E ui lava e leai se faʻafitauli faʻaletonu i totonu o le aiga, lelei aoga ma tulaga faʻale-tamaoaiga, faia o taʻaloga ma le savali e faʻaitiitia ai lenei tulaga lamatia, e tatau ona alofia le taumafa. O le puleaina o le koko sukalati ma le puleaina o popolega o nisi ia o mea e faʻaitiitia ai lenei lamatiaga. E taua foi le pulea o le mamafa ma le le moe i le malamalama o le po. E taua foi le faʻaititia o le ava ma le sikaleti ma faʻafoʻi ai faʻafitauli o le tino. O le maualuga o le B12 o le a faʻaitiitia ai le lamatiaga o le faʻamaʻi o le Alzheimer, ae o le tele o meaʻai i le vaomatua e faʻateleina ai le lamatia o Alzheimer. Mea taumafa e mauoa i Omega-3 e faʻaitiitia ai lenei lamatiaga. O le faapaleni o gaʻo mea e taua foi mo le puipuia o alzheimer. O vailaʻau e faʻaaogaina ai le acetylcholine e faʻapupulaina ai foi lenei lamatiaga. E tatau ona aloese le alumini. O faʻataʻitaʻiga e aofia ai vailaau faʻamaʻi pipisi, mea e teu ai meaʻai. E tatau ona ave le tausiga e ave ai vitamini D. Aloese mai le faʻaaogaina o mea suamalie.





Atonu e te fiafia foi i nei mea
fa'amatalaga