TULAGA O TAGATA

O LE A LE TALI O AIA TATAU?
O le mataupu o le mea saʻo o se faʻatulafonoina ma e masani ona taliaina lautele lautele manatu o loʻo i ai faʻasaga i se mea poʻo se tagata faʻavae i luga o le amio mama poʻo tulaga faʻatauaina taua. Le faʻauigaina o lenei manatu i faʻamatalaga lautele; O loʻo faʻailoa mai le aofaʻi o penefiti puipuia mai le faʻatonuga faʻatulafono.



O A AIGA TAGATA?

O loʻo iai uma tagata soifua nai lo le tasi le sosaiete. Fai mai o tagata e tatau ona ave i ai ni aia tatau ona o latou o tagata. I nisi upu, tusa lava pe o le a le eseʻesega e pei o lotu, lanu, itupa, tausaga, talitonuga ma ituaiga tupuʻaga, o aia tatau ia e tuʻuina atu i tagata uma ona o latou o tagata. E tolu fesoʻotaʻi faʻavae tiute o aia tatau faʻavae a tagata. Nei; e puipuia ai le faʻatonu, ia puipuia ma fesoasoani ia i latou o loʻo aliali mai i faiga le tonu. Aia tatau a tagata; Ole aia tatau faʻavae lea o le a maua e le tagata ma le tatau ona ia maua mai le taimi na ia fanau mai ai ma le seti o aia tatau e mafai e le tagata ona puipuia ai lona tagata ma ana mea e fiafia i ai.
Aia tatau a tagata e vaʻai i siosiomaga manaʻomia e puipuia le mamalu o tagata soifua ma tagata taua ma ia ola tagata. Aia tatau a tagata; E tele ana aia tatau e pei o polokiki, tulafono, saolotoga, faʻatuatua, fesoʻotaʻiga, tagata, le faʻasauā, sitiseni ma le saʻolotoga e faʻaali ai manatu. I le faʻaopopoga i nei aia tatau, e iai foʻi a latou aia tatau e pei o totogi lelei, iuni, auaunaga faʻalesoifua maloloina, ola lelei, ma le atinaʻeina o le tagata lava ia e aunoa ma le faʻailoga tagata. O mataupu e pei o le faʻasaina o sauaga ma faiga le lelei ma le faʻasaina o le faʻailoga tagata o loʻo aofia ai foʻi i totonu o aia tatau a tagata. E iai aia tatau e pei ole pologa ma le faʻamalosia o tagata e faʻatagaina, o le aia tatau e maua ai se aiga ma se olaga saʻo. Ua taliaina o se faʻavae e tutusa tagata soifua uma i tuutuuga o aia tatau, mamalu ma le saolotoga.
O aia tatau faʻavae a tagata o mea ia o loʻo puipuia e le tulafono ma e lautele. O aia tatau na e tatau mo tagata e ola ai. O nei aia tatau e manaʻomia mo tagata taʻitoʻatasi e faʻamalieina ai a latou agafesoʻotaʻi ma manaʻoga faaletagata.
Afai e tatau ona tatou vaʻai i aia tatau a tagata o se faʻavae; Aia tatau i le ola, aʻoaʻoga, mama siʻosiʻomaga, soifua maloloina, fale, taumafataga, puipuiga, puipuia o oe lava, fesootaiga, tapuaiga ma le mafaufau, meatotino, faalilolilo, talosaga, lafoga, sitiseni ma aia tatau e filifili ai ma filifilia.
E mafai ona vaevaeina le faʻavaeina o aia tatau a tagata i ni vaega se tolu. O le muamua o nei o muamua augatupulaga aia tatau a tagata. Aia tatau a tagata na feagai ma lenei mataupu; Na fanau o ia ma ola saoloto ma tutusa. O le malo o le amataga o le pule silisili ese. E i ai i tagata eseese aia tatau faʻanatura. O nei aia tatau faʻanatura e; saolotoga, meatotino, ma le puipuiga. Ma naʻo gaioiga leaga e mafai ona faʻasa. Ma le isi, e taʻumamaina tagata uma seʻia faʻamaonia le taʻusalaina. Ma le isi, o le vaetamaina o malo, gagana a le atunuʻu, aganuʻu ma le setete o loʻo i ai foi i lenei vaitaimi. Lona lua augatupulaga aia tatau a tagata; E le pei o le muamua augatupulaga, e aofia ai tamaoaiga, agafesootai ma faaleaganuu aia tatau. Ae maise lava le aia a le augatupulaga lona lua na amata aliaʻe ina ua maeʻa le Oketopa 17 fouvalega. O le aia tatau i lona lua augatupulaga e aofia ai foʻi le aia i le oe lava filifiliga. I le iuga, o augatupulaga lona tolu o aia tatau a tagata o loʻo aofia i totonu o le European Convention on Human Rights. Talu mai le 1987, o le aia tatau a le tagata lava ia talosaga i le Europa Faamasinoga o Aia Tatau a Tagata ua faʻatagaina. E tatau ona vaʻai i aia tatau ufiufiina e le augatupulaga lona tolu aia tatau a tagata faʻaopoopo i le muamua lua augatupulaga. Mafaufau i nei aia tatau, o aia tatau e pei o le ola ai i se siʻosiʻomaga filemu, mautinoa le tulafono, tulafono e faʻatonutonuina e tusa ai ma manaʻoga o le tulafono, faʻavaeina le tutusa o fafine ma aliʻi, ola i se soifua maloloina siʻosiʻomaga, faʻaaloalo mo aia tatau a tamaiti, puipuia o nuʻu ma eseesega pei o gagana ma aganuʻu, aia tatau i pulega faʻapitonuʻu. ufiufi.
Afai e tatau ona tatou vaʻai i pepa faʻavae e avea ma faʻavae o aia tatau a tagata; O loʻo aofia ai le Universal Declaration of Human Rights o le 10 Tesema 1948 ma le European Convention of Human Rights o le 04 Novema 1950. Ua saini e Turkey lenei konekalate i le 1954 ma ua avea ma vaega o tulafono i totonu o aiga.

Aia Tatau FAʻAVAE MA TULAFONO O SAOLOTOGA

O se tasi o manatu e mafai ona paʻi iai e uiga i aia tatau a tagata, o mataupu e fesoʻotaʻi ma le faʻatapulaʻaina o aia tatau faʻavae ma saolotoga. Muamua lava, e leai ni faʻatapulaʻaina poʻo ni suiga e mafai ona faia e faʻatatau i le faʻasaina o sauaga. I le taimi lava e tasi, e oʻo lava i tulaga o taua poʻo le setete o faʻalavelave faʻafuaseʻi, o faʻavae o le faʻapologa, faʻamalosia o tagata faigaluega ma le faʻatulafonoina o faʻasalaga o loʻo iloiloina i totonu o aia tatau e le mafai ona faʻatapulaʻaina. I le taimi e tatau ona faia ai tapulaʻa, o le mataupu faʻavae o nei faʻatapulaʻa tatau ona faʻatulafonoina e manaʻomia. Ma afai o le mafuaʻaga mafua ai le tapulaʻa mou, e tatau ona aveʻese mai ona tapulaʻa.

FAʻAALIGA A TAGATA TAGATA

O le maeʻa ai o le faalauiloaina e le Fono Tele a Malo Aufaatasi ia Tesema 10, 1948, na faalauiloa ai le Universal Declaration of Human Rights i le aso 6 o Aperila 1969, ina ua maeʻa le faaiuga a le Fono a Minisita. Ma o le taʻutinoga, aofia ai ma le 30 tusitusiga, masani aofia ai tagata uma tutusa. I lenei tulaga, e aofia ai le vaʻaia tutusa o tagata uma, tusa lava poʻo le a le faʻailoga tagata pei o le gagana, lotu, ituaiga, tupuʻaga, aganuu, itupa ma tausaga.

FAALAPOTOPOTOGA GALUEGA I TAGATA TAGATA

Aia tatau a tagata galue e faʻamautinoa o nei aia tatau e faʻasaoina, tausia ma tuʻuina atu i tagata uma. Vaʻai i nei faʻalapotopotoga; Amnesty International, Human Rights Watch, International Loia Commission, International PEN Club, International Red Cross Committee, ma International Union mo Aia Tatau a tagata.

TULAFONO A TAGATA I TURKEY

E tusa ai ma aia tatau a tagata i lo tatou atunuʻu i le taimi lava e tasi i le 1982 e uiga i aia tatau a tagata i le faʻavae o le Republic of Turkey na faʻaalia e faʻaaloalo i le tulafono. O le sitepu muamua na faia ina ua maeʻa le saini o lenei pepa i le 1954, na faia ia Tesema 5, 1990 ma le tulafono numera 3686. E tusa ai ma lea, na faavaeina le Komisi o Aia Tatau a Tagata i totonu o le TGNA. Ina ua oʻo mai i le 1991, na amata ona tofia le Minisita o le Setete mo le mataʻituina ma le faʻamaopoopoina o aia tatau a tagata. Ina ua oʻo mai i le 1993, na faʻatuina le Human Rights Organisation ma le Decree Law. Peitai, na leiloa lona aoga ona o lona faʻaleaogaina e le Fono Faavae. Ma, i le 1994, le Chief Human Rights Office ma le High Advisory Board mo Human Rights ma le soloia o lenei laupapa i le 1996 mulimuli mai.
E oʻo ia Aperila 1997, ua faʻatuina le Human Rights Supreme Council ma le Palemia Circular. Ina ua maeʻa nei atinaʻe, o le Human Rights Education Decade Committee ia Iuni 4, 1998; Na faʻamautuina ina ua maeʻa faʻasalalau i le Official Gazette. E oʻo atu i le tausaga 2000, ua faʻamautuina Komiti Faʻatonu a Tagata ma Itumalo.
Ina ia mautinoa le puipuia o aia tatau a tagata ma puipuia le solia, o Aia Tatau a Tagata Itumalo ma Itumalo Komiti Faatino na faavaeina ma le Tulafono Faatonutonu lomia i le Official Gazette aso 2 Novema 2000 ma numera 24218. I se faʻaopopoga, aia tatau a tagata ua faʻavaeina i totonu o faʻalapotopotoga eseese ma faʻalapotopotoga. I le 2001, na faavaeina ai le Au Tatau a Tagata Peresetene i totonu o le autu auaunaga iunite i totonu o le totonugalemu faalapotopotoga o le Barbakan. I tala faʻaopoopo o lenei tulafono, o le faʻavaeina o le Human Rights Supreme Board, o le Human Rights Advisory Board o loʻo faʻatonutonu foi. Ua maua le avanoa e faʻatuina ai Komiti Suʻesuʻe mo Aia Teteʻe i Aia Tatau a Tagata.



Atonu e te fiafia foi i nei mea
fa'amatalaga